On Saturday 30 November Noortje Jacobs, PhD candidate at the FASoS Department of History, won the Descartes-Huygens MA Thesis Prize for the History of Science and Universities 2013 for her MA thesis ‘Which Principles, Doctor? The early crystallization of clinical research ethics in the Netherlands, 1947-1955’ with which she graduated from the University Utrecht.
De jury was onder de indruk van het niveau van de
inzendingen. Juryvoorzitter Leen Dorsman: ”Als dit het niveau is van
afstuderende studenten, dan willen wij nooit meer iemand horen klagen over het
niveau van het Nederlandse en Vlaamse hoger onderwijs.”
Noortje Jacobs laat in haar scriptie zien dat het ontstaan van een
medisch-ethisch normenstelsel voor wetenschappelijk onderzoek niet
vanzelfsprekend en logisch is. Zij toont aan dat het een ingewikkeld proces is
waarbij onder andere het zelfbeeld van de medische beroepsgroep een belangrijke
rol speelt en dat er soms anderen nodig zijn die het onderwerp op de agenda
zetten. In Nederland heeft de anti-vivisectiebeweging bijvoorbeeld een
belangrijke rol gespeeld en veel minder de voor de hand liggende zogenaamde
Neurenbergcode uit 1947.
De scriptie was de afronding van de onderzoeksmaster ‘Historical and
Comparative Studies of the Sciences and the Humanities’ aan de Universiteit
Utrecht. Nu is Noortje PhD-kandidaat aan de Universiteit Maastricht, waar ze onderzoek
doet naar de opkomst van medisch-ethische toetsingscommissies en professionele
(medisch) ethici in Nederland in de tweede helft van de twintigste eeuw.
De prijs, bestaande uit € 750 en publicatie van de scriptie in artikelvorm in
het wetenschapshistorische tijdschrift Studium, is een initiatief van Gewina,
het Belgisch-Nederlandse genootschap voor wetenschaps- en
universiteitsgeschiedenis. De prijs is mogelijk gemaakt door het Descartes
Centre voor Wetenschapsgeschiedenis en Wetenschapsfilosofie van de Universiteit
Utrecht en het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis in Den Haag.
De winnaar werd zaterdag 30 november bekend gemaakt in Museum Boerhaave in
Leiden, tijdens de viering van het honderdjarig bestaan van
wetenschapshistorisch genootschap Gewina. De dag werd bijgewoond door meer dan
130 belangstellenden van binnen en buiten de wetenschap.
De jury bestond uit prof.dr. Leen Dorsman (Utrecht, voorzitter), prof.dr. Frank
Huisman (Maastricht en UMC Utrecht) en prof.dr. Eric Jorink (Leiden en Huygens
ING).
